Contactor 3 pha là gì? 20 sơ đồ đấu dây contactor 3 pha phải biết

Nền tảng của mọi hệ thống điện công nghiệp và tự động hóa nằm ở khả năng điều khiển chính xác và an toàn các thiết bị công suất lớn. Trong đó, contactor 3 pha (khởi động từ) chính là khí cụ điện cốt lõi, đóng vai trò trung tâm trong việc khởi động, dừng và bảo vệ động cơ.

Lựa chọn sai một contactor không chỉ đơn thuần là một lỗi kỹ thuật, mà có thể dẫn đến gián đoạn sản xuất và gây ra các vấn đề an toàn nghiêm trọng. Việc nắm vững bản chất, thông số và nguyên tắc lựa chọn thiết bị này là yêu cầu bắt buộc để đảm bảo sự ổn định và hiệu quả cho toàn bộ hệ thống.

Contactor (Khởi Động Từ) 3 Pha: Định Nghĩa & Phân Biệt Với Aptomat (CB)

Để sử dụng đúng, trước hết chúng ta cần hiểu đúng bản chất của thiết bị và tránh sự nhầm lẫn phổ biến nhất trong ngành điện công nghiệp.

Contactor 3 pha là gì?

Contactor 3 pha (Khởi động từ 3 pha) về bản chất là một loại công tắc điện đặc biệt. Thay vì bật/tắt bằng tay, nó sử dụng một dòng điện điều khiển nhỏ (cấp vào cuộn hút) để đóng hoặc cắt một dòng điện tải lớn hơn rất nhiều ở mạch động lực.

Nó đóng vai trò là một “người trung gian” mạnh mẽ và đáng tin cậy, cho phép bạn điều khiển các thiết bị công suất lớn như động cơ, máy bơm, hệ thống sưởi… từ xa một cách an toàn.

Bảng so sánh Contactor và Aptomat

Đây là sự nhầm lẫn phổ biến nhất của những người mới tiếp xúc với kỹ thuật điện. Cả hai đều là thiết bị đóng cắt, nhưng chức năng và mục đích sử dụng hoàn toàn khác nhau.

Tiêu Chí	Contactor (Khởi Động Từ)	Aptomat (CB/MCCB)
Chức năng chính	Điều khiển Bật/Tắt thiết bị.	Bảo vệ mạch điện.
Nguyên lý hoạt động	Đóng/cắt mạch bằng lực hút điện từ khi có tín hiệu điều khiển.	Tự động cắt mạch khi có sự cố quá tải, ngắn mạch.
Tần suất hoạt động	Rất cao (có thể đóng/cắt hàng nghìn lần mỗi giờ).	Rất thấp (chỉ hoạt động khi có sự cố).
Ứng dụng	Điều khiển động cơ, tụ bù, hệ thống chiếu sáng, gia nhiệt.	Đóng cắt tổng, bảo vệ cho đường dây và thiết bị.

Nói đơn giản: Contactor là “công tắc”, Aptomat là “cầu chì tự động”. Trong một tủ điện điều khiển động cơ, chúng thường được lắp nối tiếp với nhau: Aptomat bảo vệ tổng, Contactor điều khiển Bật/Tắt.

Cấu tạo bên trong của một Contactor 3 Pha

Để hiểu tại sao contactor có thể thực hiện chức năng đóng cắt mạnh mẽ và bền bỉ, chúng ta cần khám phá 3 cụm linh kiện chính cấu thành nên nó. Mỗi bộ phận đều có một vai trò riêng biệt và phối hợp nhịp nhàng với nhau.

Nam châm điện (Cuộn coil, Lõi sắt, Lò xo)

Đây là “trái tim” của contactor, quyết định việc đóng hay mở của thiết bị. Nó bao gồm:

• Cuộn hút (Coil): Tạo ra từ trường khi có dòng điện đi qua.
• Lõi sắt: Gồm lõi sắt cố định và lõi sắt di động. Từ trường từ cuộn hút sẽ hút lõi di động.
• Lò xo: Có tác dụng đẩy lõi sắt di động trở về vị trí ban đầu khi cuộn hút mất điện.

Hệ thống tiếp điểm (Chính & Phụ)

Đây là bộ phận làm nhiệm vụ đóng/cắt dòng điện.

• Tiếp điểm chính: Thường có 3 cặp, được làm từ vật liệu hợp kim bạc, chịu được dòng điện lớn của mạch động lực (mạch tải).
• Tiếp điểm phụ: Dùng cho mạch điều khiển (dòng điện nhỏ), có hai loại thường gặp là thường mở (NO – Normally Open) và thường đóng (NC – Normally Closed). Chúng phục vụ cho các mục đích như duy trì, báo trạng thái, hoặc liên động an toàn.

Hệ thống dập hồ quang

Khi contactor ngắt một dòng điện lớn, hồ quang điện sẽ phát sinh giữa các tiếp điểm, có thể gây cháy và làm hỏng tiếp điểm. Hệ thống dập hồ quang được thiết kế để chia nhỏ và làm nguội hồ quang này một cách nhanh nhất, đảm bảo an toàn và tăng tuổi thọ cho contactor.

Nguyên lý hoạt động của Contactor 3 Pha

Về cơ bản, contactor hoạt động dựa trên nguyên lý điện từ vô cùng đơn giản nhưng hiệu quả. Quá trình này diễn ra qua hai trạng thái chính.

Khi cấp điện vào cuộn hút (A1, A2)

Một dòng điện điều khiển (ví dụ 220V AC) được cấp vào hai đầu cuộn hút (thường ký hiệu là A1, A2). Cuộn hút sinh ra từ trường, hút lõi sắt di động di chuyển và ép các tiếp điểm lại với nhau.

• Các cặp tiếp điểm chính đóng lại, cho phép dòng điện 3 pha đi từ nguồn đến tải (động cơ).
• Các tiếp điểm phụ chuyển trạng thái: tiếp điểm thường mở (NO) sẽ đóng lại, tiếp điểm thường đóng (NC) sẽ mở ra.

Khi ngắt điện khỏi cuộn hút

Từ trường biến mất, lực hút không còn. Lò xo phản hồi sẽ đẩy lõi sắt di động trở về vị trí ban đầu.

• Các tiếp điểm chính mở ra, ngắt dòng điện cấp cho tải.
• Các tiếp điểm phụ trở về trạng thái ban đầu (NO lại mở, NC lại đóng).

Hướng dẫn chọn Contactor 3 Pha 

Chọn đúng contactor là yếu tố quyết định đến sự ổn định và an toàn của cả hệ thống. Để không bị ‘lạc’ giữa ma trận thông số và model, hãy tuân thủ theo quy trình các bước dưới đây, bắt đầu từ việc hiểu rõ các thông số kỹ thuật.

Bảng tra nhanh các thông số kỹ thuật quan trọng

Thông số	Ký hiệu	Ý nghĩa và Lưu ý
Dòng điện định mức	Ie​	Dòng điện mà tiếp điểm chính có thể chịu được liên tục. Phải lớn hơn hoặc bằng dòng điện của tải. Lưu ý: Xem dòng ở chế độ AC-3 (tải động cơ).
Điện áp cuộn hút	Coil Voltage	Điện áp cấp cho mạch điều khiển (A1, A2). Phổ biến là 24V, 220V, 380V. Phải chọn đúng với điện áp của mạch điều khiển.
Tiếp điểm phụ	NO / NC	Số lượng tiếp điểm phụ thường mở (Normally Open) và thường đóng (Normally Closed). Cần xác định xem mạch điều khiển cần bao nhiêu tiếp điểm này.
Công suất chịu tải	kW / HP	Thường được nhà sản xuất ghi sẵn công suất động cơ tương ứng với contactor ở các cấp điện áp khác nhau. Đây là cách chọn nhanh và chính xác.

Checklist 4 bước chọn contactor đúng chuẩn

1. Xác định loại tải: Tải của bạn là gì? Phổ biến nhất là tải động cơ (máy bơm, quạt, máy nén khí) được ký hiệu là AC-3. Tải điện trở (hệ thống sấy, chiếu sáng) là AC-1. Dòng định mức của contactor ở chế độ AC-3 luôn thấp hơn AC-1.
2. Tính toán dòng điện & công suất: Xác định dòng điện hoặc công suất của thiết bị (thường ghi trên nhãn động cơ). Luôn chọn contactor có dòng định mức (Ie​) lớn hơn dòng định mức của động cơ khoảng 1.2 – 1.5 lần để có sự dự phòng an toàn.
3. Chọn điện áp cuộn hút phù hợp: Mạch điều khiển của bạn (nút nhấn, PLC, rơ-le) sử dụng điện áp bao nhiêu? 24VDC, 220VAC hay 380VAC? Hãy chọn điện áp cuộn hút của contactor tương ứng. Đây là lỗi sai rất phổ biến.
4. Chọn số tiếp điểm phụ cần thiết: Mạch điều khiển của bạn có cần tiếp điểm để duy trì trạng thái, báo đèn hay khóa chéo không? Nếu có, hãy đếm số lượng tiếp điểm NO, NC cần dùng và chọn contactor có đủ hoặc mua thêm khối tiếp điểm phụ rời.

Ví dụ thực tế: Chọn contactor cho máy bơm nước 3 pha 5.5kW

1. Loại tải: Máy bơm nước là tải động cơ, vậy ta chọn theo tiêu chuẩn AC-3.
2. Dòng điện: Động cơ 3 pha 380V 5.5kW có dòng định mức khoảng 11A. Ta cần chọn contactor có dòng AC-3 lớn hơn 11A. Các mức phổ biến là 12A, 18A. Để an toàn, ta nên chọn loại 18A.
3. Điện áp cuộn hút: Giả sử tủ điện dùng nút nhấn và điều khiển bằng điện lưới 1 pha, ta chọn cuộn hút 220VAC.
4. Tiếp điểm phụ: Mạch cần 1 tiếp điểm thường mở (NO) để làm mạch duy trì. Hầu hết các contactor đều có sẵn 1NO hoặc 1NC.

Kết luận: Chọn contactor 3 pha 18A, cuộn hút 220VAC, có ít nhất 1 tiếp điểm phụ NO. Ví dụ: Schneider LC1D18M7 hoặc LS MC-18b 220VAC.

Top 5 thương hiệu Contactor 3 Pha phổ biến

Thị trường có rất nhiều thương hiệu, nhưng đây là những cái tên đã được khẳng định về chất lượng và độ tin cậy qua thời gian dài vận hành tại Việt Nam.

• Contactor Schneider Electric: Đến từ Pháp, được xem là tiêu chuẩn vàng trong ngành. Sản phẩm có độ bền cơ khí và độ ổn định điện rất cao, thiết kế thông minh, dễ lắp đặt. Giá thành cao hơn nhưng “đắt xắt ra miếng”.
• Contactor LS Electric: Thương hiệu mạnh đến từ Hàn Quốc. Contactor LS có chất lượng rất tốt, độ bền cao và đặc biệt là giá thành cực kỳ cạnh tranh so với Schneider, là lựa chọn tối ưu về hiệu năng/giá thành.
• Contactor Mitsubishi Electric: Đại diện chất lượng từ Nhật Bản. Sản phẩm của Mitsubishi nổi tiếng về sự bền bỉ, hoạt động ổn định trong những môi trường khắc nghiệt nhất.
• Các thương hiệu khác (Siemens, ABB): Đây là những thương hiệu cao cấp từ Châu Âu, thường được sử dụng trong các dự án lớn, yêu cầu kỹ thuật đặc biệt và tiêu chuẩn quốc tế khắt khe.

Các lỗi thường gặp ở Contactor & Hướng dẫn xử lý nhanh

Trong quá trình vận hành, bạn có thể gặp một số sự cố. Dưới đây là các lỗi phổ biến và cách kiểm tra, xử lý nhanh.

Triệu chứng	Nguyên nhân có thể	Cách khắc phục
Contactor không hút khi nhấn START	Mất nguồn điều khiển; đứt cuộn hút; hở mạch nút nhấn.	Dùng VOM kiểm tra điện áp tại A1-A2; đo điện trở cuộn hút; kiểm tra dây nối nút nhấn.
Contactor kêu to (tiếng rè)	Điện áp điều khiển không đủ; mạch từ bị bẩn, kẹt; vòng chập bị hỏng.	Kiểm tra điện áp cuộn hút; vệ sinh bề mặt lõi sắt; thay contactor mới nếu vòng chập hỏng.
Tiếp điểm bị cháy, dính	Đóng/cắt tải quá dòng; ngắn mạch; contactor kém chất lượng.	Kiểm tra lại dòng điện của tải, chọn contactor lớn hơn; kiểm tra cách điện động cơ; thay contactor chính hãng.

20 sơ đồ đấu dây contactor 3 pha

1 Mạch điều khiển dùng công tắc 2 vị trí

Đây là mạch sử dụng công tắc 2 vị trí để điều khiển bật, tắt động cơ 3 pha thông qua contactor. Công tắc 2 vị trí được đấu nối tiếp với cuộn dây contactor.

Khi công tắc đóng, mở thì cuộn dây contactor sẽ được cấp điện hoặc ngắt điện. Qua đó làm tác động thay đổi các tiếp điểm của contactor, tiếp điểm chính của contactor đóng thì động cơ được cấp điện. Tiếp điểm chính mở ra thì động cơ bị ngắt điện.

+ Đóng công tắc cuộn dây K có điện, tiếp điểm chính của K đóng lại. Điện 3 pha đi vào động cơ nên động cơ quay. Đồng thời đèn báo chạy sáng.

+ Mở công tắc thì cuộn dây K bị ngắt điện, tiếp điểm K mở ra. Động cơ cũng bị ngắt điện nên ngừng quay. Đèn báo chạy tắt.

+ Rơ le nhiệt dùng để bảo vệ quá tải cho động cơ. Khi động cơ quá tải thì tiếp điểm ORL sẽ thay đổi trạng thái, làm ngắt mạch điều khiển nên động cơ ngừng quay. Do đó động cơ được bảo vệ, đồng thời đèn báo lỗi sáng.

2 Sơ đồ mạch ON OFF 2 nút nhấn

Sơ đồ đấu dây contactor 3 pha dùng 2 nút nhấn. Một nút nhấn ON thường hở để chạy, một nút nhấn OFF thường đóng để dừng động cơ.

+ Nhấn nút ON, contactor K tác động đóng tiếp điểm chính nên động cơ quay. Đồng thời tiếp điểm phụ của K cũng đóng lại, nên khi nút nhấn ON về trạng thái mở thì dòng điện sẽ qua tiếp điểm K đến cuộn dây.

3 Mạch điều khiển bật, tắt và nhấp thử

Mạch này sử dụng thêm một nút nhấn kép để chạy nhấp thử (jog). Trong một số ứng dụng để đảm bảo an toàn cho động cơ và tải ta cần kiểm tra trước khi đưa động cơ vào vận hành liên tục. Do đó ở các bộ điều khiển như biến tần, driver sẽ tích hợp chức năng nhấp thử.

+ Khi nhấn nút Jog thì động cơ chạy.

+ Khi nhả nút Jog thì động cơ dừng và được điều khiển bởi 2 nút nhấn ON, OFF.

4 Mạch điều khiển ở 2 vị trí

Trong nhiều ứng dụng dây truyền người ta có thể sử dụng một tủ chính và các tủ phụ để điều khiển cùng một động cơ. Hai tủ đều có thể điều khiển động cơ chạy, dừng. Hai bộ nút nhấn ON1, OFF1 và ON2, OFF2 sẽ có chức năng như nhau.

+ Nút nhấn thường hở ON1 đấu song song với nút nhấn ON2.

+ Nút nhấn thường đóng OFF1 nối tiếp với nút OFF2.

5 Mạch khởi động sao tam giác

Mạch sao tam giác mà mạch dùng để khởi động cho động cơ 3 KĐB 3 pha. Giúp làm giảm điện áp và dòng điện khi động cơ khởi động.

Mạch sao tam giác sẽ sử dụng 2 contactor, contactor K1 để chạy sao và K2 chạy chế độ tam giác. Thời gian để mạch chuyển từ chế độ sao sang tam giác được cài đặt bởi timer T.

+ Khi nhấn nút ON để khởi động thì động cơ bắt đầu chạy với chế độ sao. Và timer bắt dầu đếm thời gian.

+ Sau một thời gian T. timer đếm đến thời gian cài trước thì chuyển động cơ sang chế độ tam giác.

>> Có thể bạn quan tâm: 9 điểm khác nhau của khởi động mềm và khởi động sao tam giác?

6 Mạch hãm động năng

Mạch hãm động năng được sử dụng để giảm thời gian dừng động cơ. Đây là phương pháp điển hình trong vận hành điện công nghiệp. Mục đích của mạch này là giúp cho động cơ bị giảm tốc một cách nhanh chóng.

Hãm động năng là mạch sau khi ngắt điện động cơ sẽ dùng điện áp một chiều đưa vào cuộn dây động cơ. Điện áp một chiều tạo ra từ trường đứng yên giữ trục quay của động cơ lại.

+ Khi nhấn ON thì contactor K1 khởi động động cơ.
+ Khi nhấn OFF thì contactor K1 mở, ngắt điện 3 pha cấp cho động cơ, làm động cơ dừng lại. Đồng thời contactor K2 đóng lại, đưa nguồn điện áp một chiều sau khi chỉnh lưu vào 2 dây của động cơ. Timer bắt đầu đếm thời gian.
+ Khi Timer đếm hết thời gian hẹn trước, nguồn 1 chiều sẽ bị ngắt làm K2 mở.

7 Mạch hãm ngược               

Mạch hãm ngược cũng là một mạch dùng để dừng động cơ một cách nhanh chóng. Làm việc dựa trên nguyên lý tạo ra moment bằng cách đảo ngược chiều quay trông khoảng thời gian ngắn khi động cơ bị ngắt điện.

Trong khi đảo chiều, mạch sẽ gây ra dòng điện lớn, nên nó chỉ phù hợp sử dụng trong động cơ công suất nhỏ. 

+ Nhấn ON thì contactor K_T đóng, động cơ chạy theo chiều thuận.

+ Nhấn OFF thì thì động cơ bị ngắt điện, đồng thời contactor K_N đóng động cơ chạy chiều ngược lại. Sau khoảng thời gian T đặt trước thì timer ngắt điện contactor K_N.

Thời gian T được cài sao cho đủ moment động cơ dừng nhanh mà không quay theo chiều ngược lại.

8 Mạch tuần tự 3 động cơ

Mạch điều khiển tuần tự là mạch điều khiển các động cơ chạy theo một thứ tự nhất định. Động cơ 2 chỉ có thể hoạt động khi động cơ 1 đang chạy và động cơ 3 chỉ hoạt động khi động cơ 1, 2 đang chạy.

Bằng cách nối mạch điều khiển động cơ 2 nối với nút nhấn ON1. Và mạch điều khiển động cơ 3 sẽ nối tiếp với nút ON1 và ON2.

9 Mạch chạy dừng luân phiên dùng Timer

Mạch điều khiển động cơ chạy trong thời gian T1 và sau đó dừng một khoảng T2.

+ Khi nhấn ON thì động cơ sẽ chạy và trong lúc này timer T1 đếm thời gian. Khi T1 đạt giá trị cài đặt trước thì động cơ dừng

Và trong lúc động cơ dừng timer T2 trong lúc này bắt đầu đếm. Khi T2 đếm đến thời gian đặt trước sẽ kích động cơ chạy lại.

+ Khi nhấn OFF thì mạch ngừng hoạt động.

10 Mạch điều khiển 2 bơm chạy luân phiên

Mạch điều khiển 2 bơm chạy tự động bằng 2 timer và điều khiển bằng tay qua các nút nhấn ON, OFF.

+ Công tắc MODE chọn chế độ tự động hoặc tay. Công tắc mở là chạy tự động, đóng là chạy chế độ tay.

+ Ở chế độ điều khiển bằng tay, cuộn dây của các timer sẽ bị ngắt điện. Do đó 2 động cơ được điều khiển độc lập qua các bộ nút nhấn.

+ Ở chế độ tự động: động cơ một chạy một khoảng thời gian do timer1 quyết định. Sau đó ngừng quay và kích động cơ 2 chạy. Thời gian chạy của động cơ 2 do timer2 cài đặt. Sau khi động cơ 2 quay đến thời gian đặt trước thì kích lặp lại động cơ 1.

11 Mạch điều khiển 3 bơm chạy luân phiên

Đây là mạch mở rộng của mạch 2 bơm và có thể áp dụng theo nguyên lý này để điều khiển nhiều hơn 3 bơm. Việc chạy luân phiên nhiều bơm có thể tránh cho một bơm hoạt động liên tục, sẽ ảnh hưởng không tốt đến tuổi thọ của bơm.

+ Ở chế độ (MODE) điều khiển tay thì 3 bơm điều khiển bật, tắt độc lập.

+ Ở chế độ tự động (AUTO): động cơ 1 chạy một thời gian, sau đó tắt và động cơ 2 chạy một thời. Tiếp tục tắt động cơ 2 và chạy động cơ 3, động cơ 3 chạy một khoảng thời gian thì tắt và kích động cơ 1 chạy lại.

12 Mạch đảo chiều động cơ 1 pha 4 dây

.Động cơ ra 4 đầu dây gồm 1 cuộn dây đề và 1 cuộn dây chạy. Điện trở cuộn dây đề sẽ cao hơn điện trở cuộn dây chạy.

Việc đảo chiều động cơ 1 pha 4 dây có thể thực hiện bằng cách đảo dây cuộn chạy hoặc cuộn đề. Hình bên trên sơ đồ đảo dây cuộn chạy.

+ Khi nhấn ON1 thì contactor K1 đóng, chân 1 cuộn chạy nối với dây nguội N, chân 2 nối với dây nóng L.

13 Sơ đồ đấu dây contactor 3 pha điều khiển động cơ 1 pha

Một số trường hợp điều khiển động cơ 1 pha yêu cầu phải được bảo vệ quá tải. Do contactor 1 pha không thể tích hợp thêm rơ le nhiệt nên người ta sẽ sử dụng contactor và rơ le nhiệt 3 pha.

Để đảm bảo rơ le nhiệt bảo vệ hiệu quả cho động cơ 1 pha, ta sẽ nối chân 2 của rơ le nhiệt với chân 3 của contactor như hình vẽ. Nguyên lý bảo vệ quá nhiệt tương tự như đối với động cơ 3 pha.

14 Mạch đảo chiều động cơ 3 pha

Sơ đồ đấu dây dùng contactor để đảo chiều 3 pha sử dụng nút nhấn như hình bên dưới. Động cơ 3 pha được đảo chiều bằng cách đổi 2 trong 3 pha của dây nguồn.

+ Khi nhấn ON 1 khởi động từ K1 hút, nguồn điện 3 pha L1, L2, L3 lần lượt đặt vào 3 dây U1, V1, W1 của động cơ. Động cơ quay theo chiều thuận.

+ Khi nhấn ON2 thì khởi K2 hút, 3 pha nguồn L3, L2, L1 lần lượt theo thứ tự đặt vào 3 dây U1, V1, W1 của động cơ. Làm động cơ quay theo chiều nghịch.

*** Lưu ý khởi 2 chỉ được đóng khi khởi 1 đã mở và ngược lại, khởi 1 chỉ có thể đóng sau khi đã tắt khởi 2.

15 Đảo chiều quay với công tắc hành trình

Mạch đảo chiều quay động cơ bằng tay có giới hạn hành trình. Khi động cơ quay theo một chiều, khi đến vị trí làm tác động công tắc hành trình thì ngừng quay. Lúc này động cơ chỉ có thể điều khiển quay theo chiều ngược lại.

Sơ đồ mạch sẽ sử dụng 2 công tắc hành trình ứng với 2 chiều quay. Tiếp điểm thường đóng của công tắc hành trình tương ứng được mắc nối tiếp với cuộn dây contactor. Do đó khi công tắc hành trình bị tác động thì cuộn dây mất điện cho đến khi động cơ quay khỏi vị trí có gắn công tắc hành trình.

16 Mạch đảo chiều sao tam giác

Kết hợp mạch đảo chiều quay và mạch khởi động sao tam giác ta được mạch đảo chiều sao tam giác. Bất kể động cơ chạy thuận hoặc chạy nghịch thì mạch vẫn kết hợp khởi động sao tam giác

Mạch sử dụng 4 contactor: 2 contactor điều khiển đảo chiều và 2 contactor điều khiển chạy sao tam giác. Sơ đồ và mạch nguyên lý đã được trình bày rất chi tiết ở bài viết trước.

17  Mạch đảo chiều từ xa bằng sóng RF

Sơ đồ đấu dây module RF từ xa điều khiển contactor 3 pha để đảo động cơ 3 pha. Khoảng cách đối ta có thể lên đến 1000m khi ít vật cản. Công tắc điều khiển có tích hợp các chân có thể kết nối với công tắc hành trình.

Trên thị trường Việt Nam có rất nhiều loại công tắc điều khiển từ xa. Sử dụng sóng Radio để điều khiển nên chỉ có thể sử dụng tốt trong môi trường ít vật cản. Sóng RF không có hại cho sức khỏe con người. 

18 Điều khiển bơm có phao báo cạn và báo tràn

Mạch điện này sử dụng để bật tắt máy bơm tự động, trong máy bơm tưới tiêu hoặc sinh hoạt. Bao gồm 2 phao điện cảm biến, 1 phao đặt ở bể nguồn cấp nước, 1 phao gắn ở bể chứa nước sinh hoạt.

Mạch dùng công tắc 2 vị trí nối tiếp với cuộn dây rơ le để chọn chế độ chạy tay hoặc tự động.

+ Khi công tắc đóng thì rơ le hút, tiếp điểm của rơ le T thay đổi trạng thái từ thường đóng sang mở và ngược lại.

Động cơ lúc này được điều khiển thông qua nút nhấn ON, OFF.  Không bị ảnh hưởng bởi các phao điện

+ Khi mở công tắc thì mạch chạy chế độ tự động.

Phao 1 gắn ở bồn sinh hoạt, khi bồn hết nước thì phao 1 bị tác động làm đóng tiếp điểm phao. Động cơ được cấp điện bơm nước vào bồn sinh hoạt, cho đến khi nước trong bồn đây thì tiếp điểm phao 1 mở ra ngắt điện động cơ.

Phao 2 gắn ở bồn cấp nước, khi nước trong bồn cấp hết thì tiếp điểm thường đóng sẽ mở ra. Không cho động cơ chạy dù nước trong bồn sinh hoạt đầy hay cạn. Vì khi bồn cấp nước cạn, nếu động cơ chạy thì trong thời gian đủ dài không lên nước sẽ làm cháy động cơ.

19 Mạch gọi bơm tự động

Mạch gọi bơm tự động theo mức cảm biến đo áp suất hoặc đo mực nước. Khi áp suất quá thấp thì chạy cả 2 động cơ, khi áp suất quá cao thì tắt cả 2 động cơ. Khi áp suất bình thường thì chỉ chạy động cơ 1 để duy trì.

Nguyên lý hoạt động: Khi nhấn nút ON lần đầu thì mạch sẽ chạy cả hai động cơ để nhanh chóng đưa áp suất về mức bình thường. Sau một thời gian đặt trước thì timer ngắt điện động cơ 2.

+ Khi cảm báo áp suất cao thì tiếp điểm H_P mở ra mạch dừng cả 2 động cơ.

+ Khi cảm biến áp thấp thì tiếp điểm L_P đóng lại mạch chạy cả 2 động cơ. Khi áp suất bình thường thì tiếp điểm L_P mở ra ngắt điện động cơ 2.

20 Mạch bảo vệ mất pha

Trên thị trường rất đa dạng rơ le nhiệt bảo vệ mất pha chuyên dụng. Hình bên dưới là ví dụ mạch bảo vệ mất pha dùng rơ le JVM-2. Ngoài chức năng bảo vệ mất pha còn có chức năng bảo vệ quá áp, thấp áp, đảo pha…

+ Nguồn 3 pha cần cấp cho rơ le JVM-2 nếu đúng thứ tự thì đèn trên rơ le sáng và tiếp điểm thường hở (1 3) sẽ đóng lại. Khi đó rơ le R được cấp điện, nên tiếp điểm thường hở R đóng lại. Động cơ được điều khiển bởi nút nhấn ON, OFF.

Giả sử một trong 3 pha bị mất điện thì tiếp điểm (1 3) mở ra, làm cho rơ le R bị mất điện. Lúc này tiếp điểm R mở ra nên mạch điều khiển hở mạch, động cơ sẽ không hoạt động.

Như vậy, có thể thấy contactor 3 pha không chỉ là một thiết bị đóng cắt đơn thuần mà là một thành phần cốt lõi, quyết định sự ổn định và an toàn của toàn bộ hệ thống máy móc. Từ việc nắm rõ cấu tạo, nguyên lý, cho đến việc lựa chọn đúng thông số và thương hiệu, tất cả đều đòi hỏi kiến thức và sự cẩn trọng.

Việc lựa chọn một nhà cung cấp uy tín để đảm bảo sản phẩm chính hãng và nhận được sự tư vấn kỹ thuật chuyên sâu cũng quan trọng không kém. Tại VCCTrading, chúng tôi không chỉ cung cấp đầy đủ các dòng contactor từ Schneider, LS, Mitsubishi… mà còn đồng hành cùng khách hàng, từ khâu tư vấn giải pháp đến hỗ trợ kỹ thuật sau bán hàng, đảm bảo hệ thống của bạn vận hành tối ưu và an toàn nhất.